Οι περισσότεροι άνθρωποι θα βιώσουν πόνο στην μέση τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους. Ο πόνος σε αυτό το σημείο της σπονδυλικής στήλης μπορεί να οφείλεται σε καταπόνηση μυών και συνδέσμων από καθημερινές δραστηριότητες όπως η άσκηση ή μπορεί να προκύψει εξαιτίας κάποιας υποκείμενης πάθησης στη σπονδυλική στήλη. Ειδικά εάν ο πόνος στην μέση συνοδεύεται και από μούδιασμα στο πόδι, τότε η κατάσταση περιπλέκεται σημαντικά, αφού το πιθανότερο είναι να υφίσταται κάποια πάθηση της σπονδυλικής στήλης που να ευθύνεται και για τα δύο αυτά συμπτώματα. Αυτό συμβαίνει συνήθως λόγω συμπίεσης ή ερεθισμού του ισχιακού νεύρου. Όταν το νεύρο είναι ερεθισμένο, ο πόνος ξεκινά από τη μέση και επεκτείνεται στον μηρό και το πόδι. Ο ερεθισμός του ισχιακού νεύρου προκαλεί απώλεια της αίσθησης στο κάτω άκρο, γι’ αυτό εμφανίζεται μούδιασμα.
Γιατί η συμπίεση νεύρων στη σπονδυλική στήλη προκαλεί συμπτώματα και στα κάτω άκρα
Η σπονδυλική στήλη αποτελείται από οστά που ονομάζονται σπόνδυλοι, ανάμεσα στους οποίους βρίσκονται οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι που διευκολύνουν την κίνηση των σπονδύλων και απορροφούν τους κραδασμούς. Η τόσο σημαντική αυτή δομή αποτελείται επίσης από συνδέσμους που προσφέρουν σταθερότητα και από νεύρα που πηγαίνουν στα χέρια και στα πόδια. Αυτά τα νεύρα μεταφέρουν σήματα κίνησης και αίσθησης ιδίως στα κάτω άκρα.
Όταν κάτι συμπιέζει αυτά τα νεύρα όπως , μια στένωση του νωτιαίου σωλήνα ή ένας τραυματισμός μπορεί να εμφανιστεί πόνος στην μέση που συχνά συνοδεύεται και από μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα στο πόδι. Αναλυτικότερα, αν η υποκείμενη πάθηση εντοπίζεται στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης, ο πόνος και το μούδιασμα μπορεί να επεκταθούν στο πόδι, καθώς τα νεύρα αυτής της περιοχής εξυπηρετούν τα πόδια και τα πέλματα.
Πόνος στην μέση και μούδιασμα στο πόδι λόγω διαφόρων παθήσεων σπονδυλικής στήλης
Ο πόνος στην μέση που συνοδεύεται και από μούδιασμα στο πόδι προκαλείται κυρίως από συμπίεση νωτιαίων νεύρων στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης. Οι κύριες αιτίες αυτής της συμπίεσης των νεύρων είναι η δισκοκήλη στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης, η σπονδυλική στένωση και η σπονδυλολίσθηση. Αρχικά, ο πόνος στην μέση και το μούδιασμα στο πόδι αποτελεί χαρακτηριστικό σύμπτωμα της οσφυϊκής δισκοκήλης. Η δισκοκήλη είναι μια πάθηση κατά την οποία ο εσωτερικός μαλακός πυρήνας ενός μεσοσπονδύλιου δίσκου προβάλλει εντός του σπονδυλικού σωλήνα λόγω μιας ρωγμής στο εξωτερικό σκληρό ινώδη δακτύλιο ο οποίος υπό διαφορετικές συνθήκες τον προστατεύει και τον συγκρατεί στη θέση του. Όταν το εσωτερικό υλικό του δίσκου μετατοπίζεται, προκαλεί συμπίεση των γύρω νεύρων. Η δισκοκήλη μπορεί να εμφανιστεί σε οποιοδήποτε μέρος της σπονδυλικής στήλης, αλλά είναι πιο συχνή στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης.
Η σπονδυλική στένωση είναι επίσης μια από τις πιο κοινές αιτίες πόνου στη μέση και μουδιάσματος των ποδιών. Η σπονδυλική στένωση σημαίνει ότι ο σπονδυλικός σωλήνας στενεύει, δηλαδή μειώνεται η διάμετρός του. αυτός ο μειωμένος διαθέσιμος χώρος σημαίνει ότι ορισμένα νεύρα ή και ο ίδιος ο νωτιαίος μυελός μπορεί να συμπιεστούν. Μια άλλη πάθηση που προκαλεί συνήθως όχι μόνο πόνο στη μέση αλλά και μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα στο πόδι είναι η σπονδυλολίσθηση. Η σπονδυλολίσθηση συνιστά πάθηση της σπονδυλικής στήλης κατά την οποία εντοπίζεται μετατόπιση, δηλαδή ολίσθηση, ενός σπονδύλου πάνω στον υποκείμενο του. Αυτή η λανθασμένη μετατόπιση μπορεί να πιέσει τα νωτιαία νεύρα, προκαλώντας πόνο στη μέση και μούδιασμα ή αδυναμία στα πόδια.
Σε μικρότερο αριθμό περιπτώσεων, το σύνθετο αυτό σύμπτωμα μπορεί να προέλθει από:
- Οστεοαρθρίτιδα σπονδυλικής στήλης, μια εκφυλιστικού χαρακτήρα πάθηση που συμβάλλει στην προοδευτική καταστροφή του χόνδρου μεταξύ των ζυγοαποφυσιακών αρθρώσεων.
- Κατάγματα σπονδυλικής στήλης στα οποία συγκαταλέγονται και τα οστεοπορωτικά κατάγματα.
- Οστεόφυτα σπονδυλικής στήλης, δηλαδή η ανάπτυξη οστικών προεξοχών στη σπονδυλική στήλη. Τα οστεόφυτα μπορεί σε κάποιες περιπτώσεις να εκτείνονται αρκετά ώστε να φτάσουν στο νεύρο και να το συμπιέσουν.
- Όγκους σπονδυλικής στήλης ή λοιμώξεις, καθώς οι όγκοι εντός αυτής της ανατομικής δομής μπορεί να συμπιέσουν το νεύρο ή τις νευρικές ρίζες του. Οι λοιμώξεις μπορούν επίσης να συμβάλλουν στο σχηματισμό αποστήματος στη σπονδυλική στήλη το οποίο με τη σειρά του δημιουργεί ένα αντίστοιχο πρόβλημα.
Επιλογές θεραπείας ανάλογα με την εκάστοτε περίπτωση
Η ενδεδειγμένη θεραπεία εξαρτάται από την αιτία των συμπτωμάτων και τη σοβαρότητά τους. Σε πολλές περιπτώσεις, τα μέτρα συντηρητικής αντιμετώπισης μπορούν να διαχειριστούν αποτελεσματικά το πρόβλημα. Η φυσικοθεραπεία συχνά συνιστάται για την ενδυνάμωση των μυών που υποστηρίζουν τη σπονδυλική στήλη, να βελτιωθεί η ευλυγισία και να μειωθεί η πίεση στα πάσχοντα νεύρα. Η λήψη φαρμάκων όπως τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ) ή τα μυοχαλαρωτικά μπορούν επίσης να προσφέρουν ανακούφιση, καθώς τα πρώτα μειώνουν τον πόνο και τη φλεγμονή, ενώ τα δεύτερα βοηθούν στην ανακούφιση των μυϊκών σπασμών. Εάν τα συμπτώματα δεν υποχωρούν, μπορεί να εφαρμοστεί επισκληρίδιος έγχυση στεροειδών απευθείας στην πάσχουσα περιοχή, η οποία ανακουφίζει για μερικούς μήνες από τα συμπτώματα.
Αν τα συμπτώματα είναι σοβαρά, επιδεινώνονται ή δεν βελτιώνονται με τη συντηρητική θεραπεία, μπορεί να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση. Η κατάλληλη χειρουργική τεχνική επιλέγεται ανάλογα με την υποκείμενη πάθηση της σπονδυλικής στήλης που χρήζει αντιμετώπισης. Εάν ο ασθενής πάσχει από δισκοκήλη, οι επεμβάσεις εκλογής είναι η μικροδισκεκτομή ή η πλήρως ενδοσκοπική δισκεκτομή. Εάν το πρόβλημα είναι κάποιο συμπιεστικό κάταγμα της σπονδυλικής στήλης, τότε πιθανότατα έχει ένδειξη η κυφοπλαστική. Για τη σπονδυλική στένωση, η επέμβαση εκλογής είναι είτε η κλασική πεταλεκτομή, κατά την οποία αφαιρούνται τα οπίσθια τμήματα των σπονδύλων για τη δημιουργία πρόσθετου χώρου και την ανακούφιση της συμπίεσης των νευρικών στοιχείων, είτε πιο σύγχρονες ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές που μιμούνται τη φιλοσοφία της πεταλεκτομής χωρίς την αφαίρεση περιττών στοιχείων. Σε περιπτώσεις σπονδυλολίσθησης που ενδεχομένως προκαλεί αστάθεια σπονδυλικής στήλης, μπορεί να πραγματοποιηθεί σπονδυλοδεσία για τη σύντηξη των σπονδύλων μεταξύ τους. Σε κάθε περίπτωση, ο Νευροχειρουργός Σπονδυλικής Στήλης Δρ. Παναγιώτης Κυριακόγγονας μπορεί να κατευθύνει κάθε ασθενή κατάλληλα ώστε να επιλεχθεί και να εφαρμοστεί η κατάλληλη θεραπευτική προσέγγιση.